Fermantasyon ile Dönüşüm Sanatı
İleri Dönüşüm Sanatı Fermantasyon
7. Bölüm
5. Kısım
Bokashi Fermantasyonu
İlk iş olarak, organik atıkları kapalı küçük bir kovada biriktirmekle işe başlıyoruz. Mutfağa yemek yapmak ya da bir şeyler hazırlamak için her girdiğinizde, sebze meyve kabukları ve çekirdekleri, çay ve kahve telveleri, armudun sapı, üzümün çöpü, yani organik atık sınıfına giren ne varsa atmayıp, bokashi yapmak için mutfakta bir gün boyunca kapaklı bir kovada biriktirin. Bu birikintinin sulu olmaması için çöplerinizi sularından süzerek kovaya atın. Biriken atık kovasının içindekileri günde bir kez bokashi kovasına dolduracağız. Bokashi kovasının kapağını her atıkta açmıyoruz, günde yalnızca bir kez açıyor böylece hava ile temasını en aza indiriyoruz ki fermantasyon sağlıklı olarak devam edebilsin. Bu yüzden atıkları gün boyunca ayrı bir kapta biriktirmek işin ilk adımı.
İkinci aşamada, ağzı sıkıca kapanabilen, altı musluklu ve içi süzgeçli bir kova edinin, ya da bunu evde kolayca kendiniz yapabilirsiniz. 10 litre hacimli plastik beyaz kovaların tabanından dört parmak kadar yukarıya plastik bir musluk takıp silikonla hava almayacak şekilde kenarlarını sabitleyebilirsiniz. Her gün bu musluktan biriken sıvı gübreyi tahliye edeceğiz. Son olarak da musluğun bir parmak üzerinde kalacak şekilde kovanın içine bir süzgeç yerleştirmeniz gerekiyor. Kovanın içine attığımız atıkların suyu süzülerek aşağı inerken, atıklar ve süzülen suyun arasında bir boşluk oluşturması için bu süzgeç gerekli. Süzgeci fazla kova kapağına gerektiği kadar delik açarak yapabilirsiniz. Delikli kapağı şimdi de kovanın tabanına koyacağınız üç adet tahta veya benzeri yükseltilerin üzerine yerleştirerek süzgeç kısmını da tamamlayabilirsiniz. Tüm bunları kovaya sabitlemek için de sıcak silikon tabancası kullanın.
Malzemeler
Kuru malzeme için, buğday, pirinç ya da yulaf kepeği, saman ya da talaş gibi malzemelerden bir tanesini kullanabilirsiniz.
İhtiyacımız olan diğer malzeme de Laktobasiller, bunun içinde Probiyotik Turşu Suyumuzu kullanıyoruz.
Son malzememiz, biriktirdiğiniz organik atıklar.
Başlangıç olarak bir günlük biriken organik atıkla bokashiyi kurabilirsiniz. Atıkları bir günden uzun süre biriktirmek kokuşmaya sebep olur. Et, süt ürünleri hariç her şeyin girebileceği bir çöp turşusu yapmaya hazırız. Bu turşuyu yemek için yapmıyoruz elbette yanlış anlaşılmasın, bu turşuyu toprak anaya yapıyoruz, hemen çürütüp toprak yapma süresi hızlansın ve muhteşem bir gübreye dönüşsün diye.
Yapılışı
Her gün, günlük olarak biriktirdiğiniz atıkları kovaya koyduktan sonra sıkıştırmak gerekiyor. Sıkıştırma işlemini kolayca yapabilmek için yazı tahta silgisine benzer düz yüzeyli tutmacı olan bir aletten faydalanabilirsiniz. Ya da bir iki tahta parçasıyla bunu da kendiniz yapabilirsiniz. Kovanın içine alıp sıkıştırdığımız atıkların üzerine, malzemenin üzerini örtecek kadar ince bir tabaka kuru malzeme serpin. Her seferde kuru malzemeyi nemlendirecek kadar probiyotik turşu suyunu da serperek dökün. 250 ML turşu suyu toplamda 30 Kg hacimli bir kova için yeterlidir, yani 10 litrelik üç kava bokashi kompostu yapmanızı sağlar. Kovanın kapağını kapatmadan önce en üste malzemenin hava almaması için bir poşet örtüp elinizle kenarlarını sıkıştırın, sonra kovanın kapağını kapatın. Her gün çıkan atıkları kovaya koymak için yukarıdaki işlemi bir kez tekarlayın. Bunu yaparken kovanın ağzının çok uzun süre açık kalmamasına dikkat edin. Kovanın ağzına kadar dolması birkaç gün ya da bir hafta bile sürebilir, bu sürenin ne kadar olduğu sürecin sağlıklı ilerlemesini etkilemez. Bokashi kovasının kapağını kapattığınızda kovanın havayla teması tam olarak kesilmelidir. Bokashi oksijensiz fermantasyondur, sistem hava alırsa kokuşma ve çürüme olur, çöp turşunuz bozulur.
Kurulumdan birkaç gün sonra, kovanın musluğundan bokashi çayı, yani sıvı gübreyi almaya başlayabilirsiniz. Bu esnada biriken gaz da kovadan suyla birlikte tahliye olur. Bokashi çayının oluşumu ısı ve neme göre değişiklik gösterir.
Kova tamamen dolduğunda en üstte de sıkıca baskı yaparak tüm çöp turşunun sıkışmasını sağlayın. Ardından yine kuru malzeme ve probiyotik ilavesi yapıp, poşetle örtüp kenarlara hava almayacak şekilde poşeti sıkıştırıp, kovanın kapağını sıkıca kapatın. Çöp turşunu en az 20 gün- bir ay gibi bir sürede fermente olması için bekletin. Mevsim kışsa donmaktan, yazın güneşte kalmaktan koruyun. Kışın dışarda fermantasyon süresi uzayacağından mümkünse daha ılık bir yerde bekletin. Bekleme süresi boyunca altından çayını almaya her gün devam edin, çay tamamen bitene kadar bunu yapın. İdeal fermantasyon için ortam sıcaklığı 23 ile 30 derecede, ortam nemi %50 civarındadır. Fermantasyon süresinin uzunluğu ısı ve neme göre farklılık gösterebilir.
Sürenin sonunda Bokashi kovasını açtığınızda üst kısmının beyazlaşmış olması normaldir. Açtığınızda çöp gibi değil turşu gibi kokuyorsa bokashi süreyi sağlıklı bir şekilde tamamlamış demektir ve sıradaki kompostlama işlemi için hazırdır. Bahçede uygun bir çukur açarak bokashiyi gömün, üzerini yine toprakla tamamen kapatın. Toprağın üzerini muşamba ya da poşetle örtülerek kenarlara taşlar koyup poşetin uçmasını engelleyin. Poşetle toprağın içinin nem ve ısıyla hızla çürümesini hazırlanmış oluyoruz. Bundan sonraki işlemleri toprak, kendisi zamanla yapacaktır ve yine bu zaman mevsim ve hava koşullarına göre değişecektir. Kompost tamamlandığında çukurdan çıkanlar tamamen kurumuş, koku ve nem barındırmayan ve topraklaşma sürecini tamamlamış gübrelerdir. Yediğiniz patatesten, meyve ve sebzenin çöpünden yaptığınız be gübrenin her aşamasını gözlemlemek büyük bir keyif verirken, bakterilerin zaferini ve kendi sabrınızı kutlayabilirsiniz.
Son Söz
Fermantasyonun büyüsüne bir kez kapılınca onunla fermente olmaya başlayıp, kendi dönüşümünüzün tanığı oluyorsunuz. Yaşayan gıdalarla beslenmek sizi yaşama geri döndürürken, yaşamaktan ne zaman vaz geçtiğinizi ve ne zamandan beri nefesinizi tutarak hayatta kalmaya çalıştığınızı da fark ediyorsunuz. Yaşamın her nefeste içinize çektiğiniz ve her nefesi geri verirken sizi dönüştüren sonsuz bir kaynak olduğunun bilincine varmak için çıktığınız bu sonsuz yolculukta dokunduğunuz ve size dokunan her şeyde o sonsuz enerjiyi buluyorsunuz. Dönüşüm bir kez başladığında kozasından çıkan kelebek gibi sonsuzluğa kanat çırpmak, her kanat çırpışta kendi varlığının farkındalığıdır artık akılda kalan. Dönüşüm yolculuğunun ilk adımı ise bedenin farkındalığıdır. İkinci kitabımla zihinsel ve ruhsal farkındalıkta ustalaşmak ve derinleşmek, bilinçle yaşamak isteyen okurlarımla yeniden buluşmak üzere.
Son söz bir avuç toprak...
Sevgilerimle
Ferda Uslu
Yorumlar
Yorum Gönder